TOB’da kayıt dışı mali işlemler

Tarım ve Orman Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Raporu’na göre Tarım ve Orman Bakanlığında (TOB) denetim görüşüne dayanak olan 13 ayrı usulsüzlük tespit edildi.

Demet ARAN

ANKARA (Anayurt) - Tarım ve Orman Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Raporu’nda denetim görüşüne dayanak olan 13 farklı usulsüzlük tespit edildi. Tarım ve Orman Bakanlığında  (TOB) Sayıştay denetimine takılan usulsüzlüklerden biri de muhasebe yetkilisi sıfatı bulunmayanlar tarafından idare adına banka hesabı açılarak kayıt dışı mali işlemler yapılması oldu. Sayıştay’ın hazırladığı rapora göre TOB’da 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine aykırı olarak, usulünce atanmış muhasebe yetkilisinin kontrolü dışında banka hesapları açıldı ve bu hesaplarda yer alan tutarlar muhasebeleştirilmedi. Üstelik bu hesaplardaki işlemler kamu idarelerinin mali tablolarında gösterilmezken zamanaşımına da uğratıldı.

Rapora göre banka hesaplarının, usulünce atanmış muhasebe yetkililerince açılıp izlenmemesi ve bu hesaplardan yapılan tahsilat ve ödeme işlemlerinin yetkisiz kişilerce alınıp saklanması, ödenmesi ve devir teslime konu edilmemesi sebebiyle, TOB’a ait kayıtlarda muhasebeleştirilmemesi ve dönem sonlarında da mali raporlarda raporlanmamasına bir başka deyişle kayıt dışında kalmasına yol açtı.

TAŞINMAZLAR DA KAYITDIŞI

TOB’da denetime takılan bir diğer usulsüzlük de Bakanlığın yönetiminde ve kullanımındaki taşınmazların muhasebeleştirilmemesi ve raporlanmaması oldu. Rapora göre Bakanlığa tahsisli taşınmazlar “Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği” hükümlerine göre muhasebe kayıtlarına alınmadı ve kurum mali tablolarında raporlanmadı.

Kendisine taşınmaz tahsis edilen kurumların öncelikle bu taşınmazları “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” hükümlerine göre kayıt altına alması, müteakiben de ilgili muhasebe birimine bildirerek “Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği” hükümlerine göre taşınmazların muhasebe kayıtlarına alınmasını sağlaması gerekiyor.

BAKANLIĞIN KOOPERATİFLERDEN ALACAĞI BELLİ DEĞİL

TOB’daki bir başka usulsüzlük ise tarımsal amaçlı kooperatiflere kullandırılan kredilerden kaynaklanan alacaklarda tespit edildi. Rapora göre tarımsal amaçlı kooperatiflere kullandırılan kredilerden kaynaklanan alacakların gerçek tutarı göstermediği tespit edildi. Raporda kooperatiflere verilen krediler ile kredi geri dönüşlerinin anapara, faiz ayrıntısına ve vade yapılarına göre muhasebeleştirilmediği gibi bunların takip ve tahsilinin usulüme uygun gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin idare kayıtlarından teyit edilemediği belirtildi.

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre TOB, 1990-2017 yılları arasında 1739 kooperatife toplam 1 milyar 283 milyon 898 bin 530 TL kredi verdi. 6736 ve 7020 sayılı Kanunlar kapsamında bin 343 kooperatif yapılandırmaya gitti. 2019 yılı içinde tahsili gereken 54 milyon 476 bin 96 lira 89 kuruşun 41 milyon 279 bin 797 lira 86 kuruşu tahsil edilemedi. Rapora göre bin 343 adet tarımsal amaçlı kooperatiften tahsili gereken miktar ise anapara ve faiz toplamı olarak 628 milyon 979 bin 242 lira 46 kuruş.

Raporda tahsilat kayıtlarının tamamının anapara niteliğinde olmadığı ve bunların anapara ve faiz ayrımına göre muhasebeleştirilmemesi nedeniyle bu tutarın gerçek alacak tutarı olmadığı, gerçekte bu tutardan daha fazla bir alacağın muhtemel bulunduğu belirtildi.