Lipödem’e dikkat!

Lipödem sıklıkla ergenlik dönemine giren kız çocuklarda başlamakla birlikte, yaşamın herhangi zamanında hormonal değişikliklere bağlı olarak başlayabilir.

Aktif ve genç kadınlarda görülmesi ve hastalığın ilerlemesi sonucunda son dönemde yürümeyi engelleyerek yaşam kalitesini ciddi şekilde bozması nedeni ile bu hastalığın seyri önem kazanmaktadır. Tedavi edilmediğinde ilerleyen bu kronik durum batı ülkelerindeki kadınlarda yüzde 11-18’e varan oranlarda bildirilmektedir.

Lipödem tedavi edilmezse ilerler, ve cerrahi olarak tedavisi gerekebilir. Lipödem tedavisinde manuel lenfatik drenaj, egzersiz, kilo kontrolü ve cilt bakımından oluşan terapiler ile liposuction cerrahisi yaklaşımları kullanılmaktadır.

Lipödem sıklıkla obezite ve lenfödem ile karıştırılan genetik bir yağ depolama hastalığıdır. Hastalarda belden başlayıp ayak bileklerine doğru indikçe azalan armut tipi beden görüntüsünün yaygındır.

Lipödemli kadınlar kilo aldıklarında veya kilo verdiklerinde bile bacaklarda değişiklik olmadığında psikolojik stres, anksiyete, depresyon ve sosyal izolasyona varan sorunlar yaşayabiliyor.

Lipödem yaşam boyu devam eder, tedavi edilmezse ilerler, beraberinde pek çok problem eşlik edebilir ve çok ilerlediği zaman cerrahi olarak tedavisi gerekebilir. Lipödem tedavisinde manuel lenfatik drenaj, kompresif tedaviler, egzersiz, kilo kontrolü ve cilt bakımından oluşan kompleks dekonjestif terapiler ile liposakşın (liposuction) cerrahisi ve psikoterapötik yaklaşımların yeri vardır.

Lipödem hastalarında tipik olarak bacaklar şişmiş ama ayaklar şişmemiştir. Lenfödemde ise tipik olarak ayak sırtlarındada şişlik görülür. Lenfödemde öyküde kanser cerrahisi veya doğuştan veya sonradan gelişen şişlik olabilir. Ama tedavi edilmemiş lipödem hastalarında lenfödem de klinik tabloya eklenebilmektedir (lipo-lenfödem). Flebo-ödemde ise toplar damarlarda belirgin problem eşlik eder ve bacaklarda damarsal genişlemeler vardır. Ancak tedavi edilmemiş lipödem hastalarında flebo-ödem de klinik tabloya eklenebilmektedir (lipo-fleboödem).

Obezitede tüm gövdede, bacaklar ve kollarda orantılı bir şişlik vardır ve obeziteye sıklıkla kalp ve damar hastalıkları (koroner arter hastalığı, hipertansiyon), şeker hastalığı (diyabet) ve ciddi eklem kireçlenmesi (artroz) eşlik edebilir. Ama tedavi edilmemiş lipödem hastalarında sıklıkla obezite de klinik tabloya eklenebilmektedir.

Obezite lipödeme eşlik edebilse de tamamen farklı bir durumdur. Obezitenin aksine lipödemdeki ayağ dokusu hipertrofisi ve şişlik diyet, egzersiz, kalori kısıtlaması veya bariatrik cerrahilere dirençlidir.

Tedavi edilmez ise lipödem kademeli olarak genişlemeye devam etmekte ve çok ilerlediğinde hastaları yatağa bağımlı hale getirmektedir. Şişliklerin cilt kıvrımları arasında bakteriyel ve mantar enfeksiyonları gelişebilmektedir. Lenfödem eklendiği takdirde bu enfeksiyon odakları selülite hatta sepsise neden olabilir.

Tedaviyi gerçekleştirecek ekipte lenfödem konusunda uzman bir fizik tedavi ve rehabilitasyon doktoru, plastik cerrah, vasküler cerrah, morbid obezlerde bariatrik cerrah, ayrıca lenfödem fizyoterapisti, hemşire, diyetisyen,psikolog gibi sağlık profesyonellerinin yer alması gerekir.