10 vakadan 9'unda görüldü

Yapılan son araştırmalara göre, koronavirüsü yenen her 10 isimden 9'u hastalıktan iyileştikten sonra yorgunluk, psikolojik etkiler, tat ve koku kaybı gibi yan etkileri yaşamaya devam ettiği görüldü.

Uğur DUYAN

ANKARA (Anayurt)- Yapılan son araştırmalara göre, koronavirüsü yenen her 10 isimden 9'u hastalıktan iyileştikten sonra yorgunluk, psikolojik etkiler, tat ve koku kaybı gibi yan etkileri yaşamaya devam ettiği görüldü. Araştırmacılar uzun süreli Kovid olarak değerlendirilen duruma neyin neden olduğuna dair henüz tam bir yanıt verilemiyor.  "Covid İnsan Genetiği Konsorsiyumu" ise ağır hastalar üzerinde yaptığı araştırma, kronik rahatsızlığı olmamasına rağmen yoğun bakımda tedavi görenlerin genlerinin virüse karşı savaşan bir protein grubunu üretemediğini ortaya çıkardı. Ancak uzun süreli Kovid tam olarak neyin neden oduğunun henüz bilinmediğini söyleyen göğüs ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. İbrahim Akkurt şöyle konuştu "Virüsle enfekte olanların yüzde 40'ında hiçbir semptom ve bulgu olmuyor; yüzde 40'ında üst ve alt solunum yollarında hafif şekli oluyor ki bunlar çoğunlukla geri dönüşümlüdür. Geri kalan yüzde 20'si Kovid zatürresi gelişiyor; bunların yüzde 2 ila 5'i de solunum yetmezliği gelişiyor maalesef" diye konuştu.

UZUN SÜRELİ KOVİD

İngiltere'de bilim insanları koronavirüsü yenen hastaların aylar sonra bile yorgunluk, tat ve koku kaybı, baş ağrısı gibi semptomlardan etkilendiği ve bu kişilerin sayısının her geçen gün arttığını açıkladı. Araştırmacılar uzun süreli Kovid olarak değerlendirilen durumda görülen16 belirtinin olduğunu ifade ederek, belirtileri saç kaybı, kalp ritmi bozukluğu, bilişsel problemler, baş ağrısı, kas ağrısı, nefes almada güçlük, odaklanma problemi, üşüme ve titreme, uykusuzluk, halüsinasyon görme, ishal ve yüksek ateş olarak sıraladı.

Güney Kore'de yapılan son  araştırmalarda ise, koronavirüsü   yenen her 10 isimden 9'u hastalıktan iyileştikten sonra yorgunluk, psikolojik etkiler, tat ve koku kaybı gibi yan etkileri yaşamaya devam ettiği görüldü.

"BİRÇOK FAKTÖRE BAĞLI OLABİLİR"

Peki neden bazı vakalar kısa sürede iyileşse de Kovid-19 benzeri belirtiler göstermeye devam ediyor?

Konuya ilişkin sorularımızı yanıtlayan göğüs ve enfeksiyon     hastalıkları uzmanı Prof. Dr. İbrahim Akkurt, "Yeni bir hastalıkla karşı karşıyayız, hastalığın oluşumu, kliniği, gidişatı konusunda henüz bilgiler yeni birikiyor.  Resmin ne kadarını gördüğümüzü bilmiyoruz.  Şu anda pandeminin yarattığı panikte bu yönde birçok çalışma devam ediyor.   Bazı vakaların kısa sürede iyileşmesi kişinin bağışıklık sistemi, fizyolojik yapısı; enfekte olunan virüsün virülansı (neden olma yeteneği) vb. birçok faktöre bağlı olabilir" dedi.

HASTALIĞA DAİR ÇELİŞKİLİ BULGULAR VAR

Uzun süreli Kovid rahatsızlığına dair henüz net ve kesin bir çalışmanın da olmadığını ifade eden Akkurt şunları kaydetti:

"Hastalık gerçek anlamda bildiğimiz bir viral enfeksiyon mu yoksa neredeyse tüm sistemleri etkileyen bir patoloji mi olduğu konusunda çelişkili bulgular var.  Klasik solunumsal viral enfeksiyonlar üst solunum yollarında tutunup, alt solunum yolları santral kısmında bronşları ve akciğeri etkilerler.  Ancak Kovid-19 reseptör (çeşitli uyarıları alabilen ve duyu organlarının yapısında bulunan özelleşmiş hücre, hücre grupları veya sinir uçlar) ve enzimatik düzeyde doğrudan damar yapılarının iç kısmını oluşturan endotel dediğimiz kısmı da hasar yaratıyor, aynı anda hücresel ve sıvısal bağışıklık sisteminin çökmesine yol açıyor, kanın pıhtılaşma mekanizmasını bozuyor, akciğerlerde klasik virüslerin aksine perifer dediğimiz kısımda tarzı sıvı birik yapıp yaşam için olmazsa olmaz olan yeterli ve gerekli oksijeni almasını engelleyerek, Akciğer ödemi yapıyor.

Virüsle enfekte olanların yüzde 40'ında hiçbir semptom ve bulgu olmuyor; yüzde 40'ında üst ve alt solunum yolları ve bahsettiğim değişikliklerin hafif şekli oluyor ki bunlar çoğunlukla geri dönüşümlüdür.  Geri kalan yüzde 20'si Kovid zatürresi gelişiyor; bunların yüzde 2 ila 5'i de solunum yetmezliği gelişiyor maalesef.

Türkiye'de uzun süreli Kovid  ve bu türden vakalara dair birçok merkezde çalışmaların devam ettiğini söyleyen Akkurt,  "Türk Toraks Derneğinde bu konuda ciddi bir ekip oluşturulduğunu, birçok merkezde veri biriktirdiğini biliyorum, bu çalışmaların bir kısmı da yayın aşamasına gelmek üzeredir" dedi.